Δεν θυμάμαι πότε ήταν η πρώτη φορά που είδα Gargoyle.
Η αλήθεια είναι ότι, θα πρέπει κανείς να είναι έξω από καθεδρικό ναό, ή σε κάποιο νεκροταφείο, κλπ
και να σηκώσει το κεφάλι του για να δει καποιο (και αυτό δεν είναι απόλυτο). Αλλά και πάλι εάν είναι ανυποψίαστος, πώς θα μπορούσε να κατανοήσει μία φιγούρα σαν αυτή ! Πόσο μάλλον ότι αυτή η φιγούρα έχει και όνομα : "Gargoyle" !
Το βέβαιο είναι πως θυμάμαι, την υπέροχη σειρά animation με το όνομα, πιο άλλο? "Gargoyles"
όταν κάποια φτερωτά όντα με δαιμονική μορφή βγαίνουν μέσα στην νυχτα το 994 μ.χ. για να βοηθήσουν τους φρουρούς ενός κάστρου στην Σκωτία που δεχόταν επίθεση από τους Βίκινγκς, ενώ κατά την διάρκεια της ημέρας μετατρέπονταν σε πέτρα.
Έπειτα από χίλια χρόνια απελευθερώνονται από ένα ξόρκι που τους είχε κοιμήσει για χίλια χρόνια. Το 1994, την ίδια χρονιά δηλαδή που κυκλοφορεί η σειρά, βρίσκονται στην Νέα Υόρκη ... !
Αποσπάσματα από την σειρά, μπορεί να βρει κανείς στο youtube
Όπως και να έχει, τα "Gargoyles" δεν θα μπορούσαν να μην βρεθούν στην σφαίρα των αγαπημένων μου θεμάτων, για διάφορους λόγους, αλλά περισσότερο από όλα, λόγω της μορφής τους και της εποχής που χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο, τον μεσαίωνα !
Λίγα λόγια για όποιον θέλει να κατανοήσει το νόημα αυτών των τρομακτικών όντων - στοιχειωμάτων, ή κατά τη περίπτωση ...
"Gargoyles"
Η γαλλική λέξη "Gargouille" προέρχεται από τα λατινικά και σημαίνει "λαιμός". Οι λατινικές λέξες Gurgulio και Gula όπως και άλλες, έχουν τη κοινή ρίζα Gar η οποία αντιπροσώπευε τον ήχο του ύδατος, του παφλασμού, του υγρού που βρίσκεται σε κίνηση, που ρέει. Στα Ισπανικά η λέξη "garganta" είναι λαιμός και "gárgola" το άγαλμα.
Στην Αίγυπτο αυτά τα μικρά αγάλματα χρησιμοποιούνταν για τον καθαρισμό των ιερών σκαφών, από τα οποία περνούσε το ακάθαρτο νερό για να χυθεί έξω. Στους Ελληνικούς Ναούς περνούσε το νερό μέσα από στόματα μαρμάρινων λιονταριών.
Κάποιοι λένε πως τα Gargoyles - Gargoils ήταν τόσο αποκρουστικά για να τρομάζουν τον απλό λαό και να τον ωθούν υπό την προστασία της εκκλησίας αλλά επίσης για να προστατεύουν από τα κακά πνεύματα. Κάπως έτσι προφανώς γεννήθηκε και ένας μύθος, αυτός του αγίου Romain τον 7ο αι. όταν έγινε Επίσκοπος της Rouen και θέλησε να πολεμήσει ένα δράκο ονόματι Gargouille. Ο δράκος είχε μακρύ λαιμό, φτερά και αντί για ανάσα έβγαζε φωτιά. Ο Romain μετά από μεγάλη μάχη το νίκησε αλλά δεν μπορούσε να καταστρέψει το κεφάλι του λόγω της πύρινης ανάσας και έτσι το τοποθέτησε στους τοίχους του καθεδρικού ναού και με αυτό τον τρόπο ξόρκισε το κακό.
Υπάρχει και ο μύθος ο οποίος θέλει τον Επίσκοπο να καίει ζωντανό τον δράκο, με την βοήθεια κάποιου φυλακισμένου και την υπόσχεση πως θα τον απελευθερώσει σε περίπτωση επιτυχίας. Και έτσι έγινε έπειτα και από τη συγκατάθεση του βασιλιά Dagobert. Τον 11ο αι. τα λείψανα των νικητών και του τέρατος τοποθετήθηκαν στον καθεδρικό ναό της Rouen και εώς το έτος 1790 ανανέωναν κάθε χρόνο το προνόμιο της απελευθέρωσης κάποιου φυλακισμένου και καταδικασμένου σε θάνατο.
Πολλοί καθεδρικοί ναοί περιέλαβαν Gargoyles με τα διασημότερα του είδους να βρίσκονται στο Notre Dame de Paris. Ο όρος αυτός (Gargoyles) περιλαμβάνει όλους τους τύπους και μορφές, από εκείνα που απεικονίζουν μοναχούς εώς απεικονίσεις άγριων ζώων ακόμη και κάποια με χιουμοριστικά χαρακτηριστικά τα οποία χρησιμεύουν ως διακοσμητικά στοιχεία σε κήπους. Χρησιμοποίηθηκαν ως διακοσμητικά σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και το Σικάγο τον 19ο αι. Τα βρίσκουμε σε ναούς, σε εκκλησίες και σε κτίρια.
Παρακάτω κάποιες φωτογραφίες από Gargoyles του φωτογράφου Alvin Langdon Coburn που έζησε αρχές του 20ου αι. (11 Ιουνίου 1882-23 Νοεμβρίου 1966) και είναι από τις καλύτερες που έχω βρει !
"Μετά το τέλος των φωτογραφιών υπάρχει αναφορά για τα είδη και τί συμβολίζει το καθένα.."
Δυο Λόγια για τον Φωτογράφο: Alvin Langdon Coburn,
Γεννήθηκε το 1882 και πέθανε το 1966. Υπήρξε ένας από τους πρώτους μεγάλους φωτογράφους του 20ου αι. και υπήρξε το βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη του Αμερικάνικου "Πικτοριαλιασμού" (από το Pictorialism), ένα καλλιτεχνικό κίνημα το οποίο άλλαξε τον τρόπο που έβλεπε ο κόσμος την φωτογραφία μέχρι τότε και από μία απλή καταγραφή πραγματικότητας ή μία απλή απεικόνιση δηλαδή, έγινε μία μορφή τέχνης η οποία μπορούσε πλέον να συγκριθεί με την ζωγραφική.
Ο Alvin Langdon Coburn έδωσε έμφαση πρώτος στην οπτική δυναμική των αυξημένων απόψεων και αργότερα έκανε μερικές από τις πρώτες εντελώς αφηρημένες φωτογραφίες .
Current 93
Όταν αναφέρομαι σε αυτό το θέμα, η σκέψη μου δεν μπορεί να μην περάσει από το άλμπουμ των Current 93 με το ritualistic, industrial ύφος τους στο Dogs Blood Rising που κυκλοφόρησε το 1984 από την L.A.Y.L.A.H. ANTIRECORDS και φυσικά στο εξώφυλλο του άλμπουμ με την φωτογραφία ενός Gargoyle στην Παναγία των Παρισίων - Notre Dame, το οποίο με είχε εντυπωσιάσει πάρα πολύ όταν το είχα δει / ακούσει πρώτη φορά αλλά και όποτε το κοιτάζω!
Και εδώ ολόκληρο το άλμπουμ σε playlist
Dogs Blood Rising
Παρακάτω υπάρχει αναφορά με τα είδη και τα σύμβολα που απεικονίζουν και έχουν μεγάλο ενδιαφέρον.
Το Λιοντάρι συμβόλιζε τον ήλιο και ήταν μακράν το δημοφιλέστερο από τα μη ευρωπαϊκά ζώα που χρησιμοποιήθηκε από κατασκευαστές καθεδρικών ναών την εποχή του μεσαίωνα όμως το χρησιμοποίησαν σαν σύμβολο της υπεροψίας για να αποφεύγεται από τον κόσμο, εφόσον η υπεροψία ήταν ένα από τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα.
Το σκυλί είχε διττό συμβολισμό, εκείνο του πιστού και έξυπνου φύλακα και εκείνου της ακόρεστης πείνας όπου θα μπορούσε να διαπράξει το αμάρτημα της απληστίας. Έτσι από τη μία το χρησιμοποιούσαν ως φύλακα και προστάτη και από την άλλη σαν πλάσμα του διαβόλου.
Από την άλλη ο λύκος αν και συνδεόταν με την απληστία, εντούτοις το θεωρούσαν σεβάσμιο ζώο και το συνέδεαν με την συνεργασία, δίνοντας δηλαδή κάποιου είδους προστασίας και δύναμης στους ιερείς και προστάτες των ανθρώπων από τον διάβολο.
Οι αετοί υπήρξαν προστάτες κτιρίων, ιδιαίτερα εξαιτίας του μύθου ότι ήταν ένα από εκείνα τα είδη ζώων που μπορούσαν να καταστρέψουν τον δράκο, το μυθικό φτερωτό ερπετό. Ήταν αξιοσέβαστα πουλιά λόγω της οξείας όρασής τους και κάποιων ακόμη μυθικών ιδιοτήτων που τους απέδιδαν όπως εκείνες του Φοίνικα, ότι μπορούσαν δηλαδή να αυτο θεραπευτούν κοιτώντας κατευθείαν τον ήλιο, το αρχαίο σύμβολο της θεότητας.
Το φίδι συμβολίζει το φθόνο, επίσης ένα από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα, καθώς ήταν η αιτία της πτώσης του ανθρώπου από τον Παράδεισο και το προπατορικό αμάρτημα. Επίσης αντιπροσωπεύει την πάλη μεταξύ καλού και κακού. Το βλέπουμε ως επί το πλείστον να απεικονίζεται με κάποιο είδος φτερών και βρίσκεται σε όλους σχεδόν τους καθεδρικούς ναούς της Ευρώπης.
Η κατσίκα, επίσης είχε διττή συμβολική αξία. Από τη μία λόγω της ικανότητάς της να βρίσκει τροφή σε απότομες πλαγιές την καθυστούσε κάπως συμπαθητικό ζώο, εφόσον επιβίωνε μέσα από δυσκολίες, όπως δηλαδή πίστευαν και οι Χριστιανοί για τους ευατούς τους. Από την άλλη, ήταν το σύμβολο του πόθου, ένα ακόμη από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα και γι αυτό συνδεόταν με τον Σατανά.
Ο πίθηκος συχνά συνδεόταν με την ανοησία αλλά και με την τεμπελιά και την πονηριά (το ακριβώς αντίθετο από αυτό που πίστευαν οι Κινέζοι)
Η χίμαιρα λέγεται πως γεννιέται όταν διαφορετικά σώματα ενώνονται για να κάνουν ένα νέο ζωντανό πλάσμα, όπως μία γοργόνα, ένα γρύπα, ένα κένταυρο. Στο καθεδρικό ναό του Μιλάνου βρίσκονται χίμαιρες που ενώθηκαν με ανθρώπους (στοχαστές) οι οποίοι υποτίμησαν τη δύναμη του διαβόλου και έτσι έγιναν ένα με το κακό διαπράττωντας έγκλημα ενάντια στην ίδια τη φύση
Η απεικόνιση του ανθρώπου σαν Gargoyle είναι επίσης κάτι που συναντάται και συμβολίζει την αιώνια επαγρύπνιση απέναντι στο κακό, στον διάβολο, επίσης την καταδίκη του ανθρώπου να ζει με τα δεινά του
Το παραπάνω άρθρο, εκτός από τον πρόλογο, και κάποιες φωτογραφίες που έχω προσθέσει, είναι από μεταφορά από παλιότερο blog μου που ειχα δημοσιεύσει το 2013, σε αυτό που είναι το μόνο που χρησιμοποιώ πλέον.
